Τα σιδεράκια δεν είναι πλέον μόνο για τα παιδιά. Σήμερα, σχεδόν ένας στους τέσσερις ορθοδοντικούς ασθενείς είναι ενήλικας. Η Αμερικάνικη Ένωση Ορθοδοντικών αναφέρει ότι ο αριθμός των ενηλίκων που κάνουν ορθοδοντική θεραπεία, έχει διπλασιαστεί τα τελευταία δέκα χρόνια.
Κείμενο: Δημήτρης Κωνσταντώνης / Ειδικός Ορθοδοντικός DDS
Ανεξάρτητα από την ηλικία, η ορθοδοντική θεραπεία μπορεί να προσφέρει την ίδια βελτίωση, τόσο στα παιδιά, όσο και στους ενήλικες. Ο τρόπος που μετακινούνται ορθοδοντικά τα δόντια είναι ο ίδιος. Κενά μεταξύ των δοντιών, στραβά ή πεταχτά δόντια, μπορούν να διορθωθούν με τα σιδεράκια. Η υγεία των δοντιών, των ούλων, η σωστή σχέση των γνάθων και η καλή λειτουργία της κροταφογναθικής διάρθρωσης, σε συνδυασμό με την βελτίωση της αισθητικής, είναι οι στόχοι μιας σωστής ορθοδοντικής θεραπείας.
Σε αντίθεση με αυτά που πολλές φορές λέγονται, τα σιδεράκια δεν θα δυσκολέψουν τις καθημερινές συνήθειες ενός ενήλικα. Είναι πλέον πλαστικά ή πορσελάνινα και φαίνονται πολύ λιγότερο. Ακόμα, υπάρχουν τεχνικές που τα σιδεράκια τοποθετούνται γλωσσικά (από τη εσωτερική μεριά των δοντιών ) και δεν φαίνονται καθόλου.
Οι ασθενείς μπορούν να κάνουν τις επαγγελματικές τους παρουσιάσεις, να τραγουδούν, να παίζουν μουσικά όργανα και να απολαμβάνουν το δείπνο τους σε ένα εστιατόριο, χωρίς κανένα πρόβλημα. Η μοναδική ενόχληση που θα αντιμετωπίσουν είναι η μηνιαία επίσκεψη στο ιατρείο, που πρέπει κάπου να χωρέσει στο φορτωμένο πρόγραμμά τους. Η οδοντική υγεία είναι, συχνά, ο κύριος λόγος για ορθοδοντική θεραπεία στους ενήλικες.
Τα στραβά δόντια και η κακή σύγκλειση, μπορούν να επηρεάσουν σοβαρά την οδοντική υγεία. Η ορθοδοντική θεραπεία βοηθά στο να προληφθούν σοβαρά οδοντικά προβλήματα, όπως τερηδόνες, νοσήματα των ούλων και να αποφευχθούν απώλειες δοντιών.
Ορθοδοντική και Ορθογναθική Χειρουργική
Ένα ποσοστό ενηλίκων ασθενών που παρουσιάζουν έντονες σκελετικές δυσαρμονίες, χρειάζονται ορθοδοντική θεραπεία, σε συνδυασμό με ορθογναθική χειρουργική. Σκελετική δυσαρμονία σημαίνει ότι η προβληματική θέση των δοντιών οφείλεται, κυρίως, σε δυσαρμονία των γνάθων.
Οι σκελετικές δυσαρμονίες δημιουργούνται από πολλές αιτίες, μερικές από τις οποίες είναι ο διαφορετικός ρυθμός ανάπτυξης μιας γνάθου, λόγω γενετικής προδιάθεσης, συγγενείς ανωμαλίες και σύνδρομα, καθώς και τραύματα, κυρίως κατά την περίοδο της ανάπτυξης. Η κλασσική ορθοδοντική θεραπεία δεν επαρκεί για να αντιμετωπίσει αυτές τις σοβαρές ασυμμετρίες.
Όταν ο ορθοδοντικός ισιώσει τα δόντια, ο γναθοχειρουργός θα βάλει, με χειρουργική επέμβαση, τις γνάθους στη σωστή σχέση μεταξύ τους. Τα αποτελέσματα είναι πραγματικά εντυπωσιακά!
Η ορθογναθική χειρουργική περιλαμβάνει επεμβάσεις με τις οποίες πραγματοποιείται η επανατοποθέτηση της άνω και κάτω γνάθου στην σωστή τους θέση, ώστε να επιτευχθεί η σωστή αισθητική του προσώπου, αλλά και λειτουργικότητα των γνάθων και του στόματος. Ένα ή περισσότερα τμήματα των γνάθων, μπορούν να μετακινηθούν, ταυτόχρονα, για να αντιμετωπιστούν οι διαφορές διαταραχές.
Εδώ, πρέπει να σημειώσουμε ότι η ιδέα του χειρουργείου προβληματίζει τους ασθενείς οι οποίοι, πέραν του ορθογναθικού τους προβλήματος, είναι καθόλα υγιείς. Ωστόσο, τα νέα τεχνοβιολογικά μέσα της Ορθοδοντικής, η βελτίωση των χειρουργικών τεχνικών και της μετεγχειρητικής φροντίδας, κάνει τις ορθογναθικές επεμβάσεις πιο εύκολες και ανεκτές από τους ασθενείς.
Τι περιλαμβάνει μια συνδυασμένη θεραπεία ορθοδοντικής –ορθογναθικής για έναν ασθενή με σκελετική δυσαρμονία;
Αρχικά, γίνεται συζήτηση με τον ίδιο τον ασθενή, για να εντοπιστούν τα βασικά προβλήματα που τον απασχολούν, πώς αντιλαμβάνεται ο ίδιος την εικόνα του και ποιες είναι οι προσδοκίες που έχει. Τα συνηθισμένα παράπονα των ασθενών είναι ότι:
• τα δόντια είναι στραβά.• η άνω ή η κάτω γνάθος προέχουν.
• υπάρχει ασυμμετρία στα δυο μισά του προσώπου.
• δεν κλείνει καλά το στόμα.
• υπάρχουν προβλήματα στην μάσηση ή την ομιλία.
*Ο Ορθοδοντικός, για να μπορέσει να προβεί σε διάγνωση και σε σωστό σχέδιο θεραπείας, προχωρά στη λήψη διαγνωστικών αρχείων:
• Φωτογραφίες του προσώπου και των οδοντικών φραγμών.• Ακτινογραφίες, λήψη αποτυπωμάτων και κατασκευή εκμαγείων των γνάθων.
• Μετρήσεις και αναλύσεις των σχέσεων των δοντιών, του σκελετού και των μαλακών μορίων του προσώπου.
Επίσης, λαμβάνεται λεπτομερές ιατρικό ιστορικό και διερεύνηση της γενικής κατάστασης της υγείας του ασθενούς, ώστε να είναι βέβαιο ότι μπορεί να υποβληθεί με ασφάλεια σε επέμβαση υπό γενική αναισθησία
*Τα πιο συχνά προβλήματα, που αναγνωρίζονται κατά την προεγχειρητική ανάλυση, είναι:
• Η άνω γνάθος να προέχει υπερβολικά ώστε να προβάλλουν ενοχλητικά τα άνω δόντια και τα ούλα στο χαμόγελο.• Η άνω γνάθος να υπολείπεται της κάτω (υποπλαστικό άνω χείλος-μύτη).
• Η κάτω γνάθος να προέχει (προγναθισμός).
• Η κάτω γνάθος να υπολείπεται και ο ασθενής να έχει προφίλ σαν πτηνού (υπογναθισμός).
• Να υπάρχει ασυμμετρία μιας πλευράς του προσώπου, λόγω διαφορετικής ανάπτυξης των δύο πλευρών.
• Να συνυπάρχουν δυσμορφίες της περιοχής της μύτης ή του γενείου.
Όταν, λοιπόν, διαπιστωθεί ότι το πρόβλημα είναι σκελετικής αιτιολογίας, ο ορθοδοντικός, σε συνεργασία με τον ειδικό στοματικό και γναθοπροσωπικό χειρουργό, θα κάνουν την χειρουργική αξιολόγηση του ασθενούς. Κατασκευάζεται ένα προεχγειρητικό μοντέλο, για να ανευρεθεί η κατάλληλη χειρουργική τεχνική.
Επιπλέον, η ανάλυση με χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή επιτρέπει στον χειρουργό να προβλέψει καλύτερα τις μετακινήσεις των σκληρών και μαλακών ιστών του προσώπου, ώστε να επιτευχτεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Τελικά, ενημερώνεται ο ασθενής, ώστε να κατανοήσει τις δυνατότητες και τους περιορισμούς της χειρουργικής επέμβασης στην οποία πρόκειται να υποβληθεί.
Ποια είναι τα στάδια της θεραπείας;
Το πρώτο στάδιο είναι η ορθοδοντική θεραπεία, για να ευθυγραμμιστούν τα δόντια πάνω στην σκελετική τους βάση.
Το δεύτερο στάδιο είναι η χειρουργική επέμβαση, υπό γενική αναισθησία Το οστό των γνάθων τέμνεται χειρουργικά και σταθεροποιείται στην νέα του θέση με ειδικές πλάκες ακινητοποίησης. Οστικά ή τεχνητά μοσχεύματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν κάτω από το δέρμα, για να εξασφαλιστεί και η αισθητική αποκατάσταση του περιγράμματος του προσώπου (ζυγωματικά, μύτη, μάγουλα). Το γένειο (πηγούνι) αποτελεί ένα πολύ σημαντικό σημείο του προφίλ του προσώπου. Οι διορθώσεις του γενείου (γενειοπλαστικές) είναι πολύ δημοφιλείς επεμβάσεις, καθώς μπορούν να γίνουν και με τοπική αναισθησία.
Ο ασθενής εξέρχεται συνήθως 1-3 ημέρες μετά την επέμβαση και τρέφεται με μαλακές τροφές, ενώ το πρήξιμο υποχωρεί μετά την πρώτη εβδομάδα. Σε 15 ήμερες ο ασθενής ακολουθεί τις συνηθισμένες του δραστηριότητες, ενώ βρίσκεται σε παρακολούθηση από τους θεράποντές του.
Το τρίτο στάδιο είναι και πάλι ορθοδοντικό, με σκοπό την τελειοποίηση της σύγκλεισης και της αισθητικής των δοντιών.
Ψυχολογικά Οφέλη από την Ορθοδοντική Θεραπεία
Παρόλο που τα οδοντικά προβλήματα είναι ο πρωταρχικός λόγος για ορθοδοντική θεραπεία, συχνά οι ασθενείς αποζητούν τη θεραπεία για να βελτιώσουν τη ψυχολογική τους κατάσταση. Ας μη ξεχνάμε ότι, η πρώτη εντύπωση, όταν γνωρίζουμε κάποιον, βασίζεται στην εμφάνιση του προσώπου του, όπου το χαμόγελο και τα δόντια παίζουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο.
Επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά και οι ενήλικες, που πιστεύουν ότι τα δόντια η οι γνάθοι τους είναι αντιαισθητικά, υποφέρουν από έλλειψη αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης.
Η ψυχολογία λέει ότι η ανάγκη για αποδοχή, είναι κάτι που ο άνθρωπος δεν το ξεπερνά ποτέ.
Ο ενήλικας που αισθάνεται άσχημα γιατί τα δόντια του είναι στραβά, θα κρύβει το στόμα του όταν μιλάει ή όταν γελάει. Η ορθοδοντική θεραπεία, σε συνδυασμό με την ορθογναθική χειρουργική, μπορεί να δώσει πραγματικά εντυπωσιακά αποτελέσματα και να βοηθήσει τους ανθρώπους που την έχουν πραγματικά ανάγκη.
