Το βιβλίο “Food Rules” του Michael Pollan αλλάζει και απλοποιεί αυτά που πιστεύαμε για τη διατροφή.
Ο «εθνικός» διατροφολόγος της Αμερικής Μάικλ Πόλαν, σύμβουλος του Μπάρακ Ομπάμα, βάζει τα πράγματα στη θέση τους με ένα βιβλίο που λέει την αλήθεια για το φαγητό. Βασισμένος τόσο σε επιστημονικές αλήθειες, όσο και στις διατροφικές παραδόσεις από τις άκρες του κόσμου, καταλήγει σε καινούργιους κανόνες για τον τρόπο που επιλέγουμε, ετοιμάζουμε και απολαμβάνουμε το φαγητό.
Όσο λιγότερα πόδια έχει τα φαγητό, τόσο το καλύτερο
«Είναι προτιμότερο να τρώμε αυτά που στέκονται σε ένα πόδι (όπως τα μανιτάρια και τα φυτά με κορμό), από εκείνα που στέκονται σε δύο (όπως τα πουλερικά), αλλά και αυτά είναι πιο ωφέλιμα από εκείνα που στέκονται σε τέσσερα πόδια (αγελάδες, γουρούνια και άλλα ζώα)». Η συγκεκριμένη κινέζικη παροιμία είναι ένας εύκολος κανόνας για να επιλέγουμε ανάμεσα στα τρόφιμα. Tip: Πάντα προτιμάμε τα λαχανικά γιατί είναι πλέον γνωστό ότι οι χορτοφάγοι είναι πιο υγιείς από τους σαρκοβόρους.
Μην τρώτε τίποτα που δεν θα μπορούσε να αναγνωρίσει η προγιαγιά σας
Φανταστείτε την προγιαγιά σας να τσουλάει με το καρότσι ανάμεσα στους διαδρόμους του σούπερ-μάρκετ. Για πόσα προϊόντα θα μπορούσε με βεβαιότητα να πει ότι τρώγονται; Σήμερα στην αγορά κυκλοφορούν χιλιάδες παρασκευάσματα που, αν και είναι φαγώσιμα, περισσότερο βλάπτουν παρά ωφελούν την υγεία. Οι λόγοι για τους οποίους πρέπει να αποφεύγουμε τα σύνθετα προϊόντα δεν είναι μόνο η πληθώρα των χημικών πρόσθετων ή τα πλαστικά μέσα στα οποία είναι συσκευασμένα. Τα τρόφιμα σήμερα υπόκεινται σε τέτοια επεξεργασία ώστε να γίνονται πιο νόστιμα και να μας αναγκάζουν να τρώμε περισσότερο και κατά συνέπεια να αγοράζουμε μεγαλύτερες ποσότητες. Ο κανόνας της προγιαγιάς θα σας βοηθήσει να κρατήσετε πολλά από αυτά έξω από το καρότσι σας. Tip: Αποφεύγετε τα προϊόντα που περιέχουν περισσότερα από 5 συστατικά. Όσο μακρύτερη είναι η λίστα των περιεχομένων μίας συσκευασμένης τροφής, τόσο πιο επεξεργασμένη συνήθως είναι.
Τρώτε μόνο τρόφιμα που θα χαλάσουν σύντομα
Ένα φαγητό που «χαλάει» δείχνει ότι οι μύκητες, τα βακτήρια και οι μικροοργανισμοί που περιέχει το προσέβαλαν. Αυτό σημαίνει ότι ζωντανούς οργανισμούς, δηλαδή είναι φρέσκο. Αντίθετα, εκείνα που δεν «χαλάνε» σύντομα, δεν μπορούν να θεωρηθούν φρέσκα. Άλλωστε, ο αρχικός στόχος της επεξεργασίας των τροφών ήταν να επιμηκυνθεί η διάρκεια της ζωής τους στο ράφι. Όμως με την υπερβολική επεξεργασία έχει μειωθεί και η θρεπτική αξία και έχουν εξαφανιστεί οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία. Το αληθινό φαγητό είναι ζωντανό και γι’ αυτό κάποια στιγμή θα πεθάνει (με εξαίρεση ορισμένες τροφές με μεγάλη διάρκεια, όπως το μέλι). Tip: Οι τροφές που δεν «χαλάνε» βρίσκονται συνήθως στους μεσαίους διαδρόμους του σούπερ-μάρκετ (σκεφτείτε τα μεγάλα σούπερ-μάρκετ που ξέρετε και θα καταλάβετε).
Βάλτε χρώματα στο πιάτο
Τα χρώματα των λαχανικών προδίδουν τις φυτοχημικές ουσίες που περιέχουν: ανθοκυανίνες, πολυφενόλες, φλαβονοειδή, καροτενοειδή. Πολλές από αυτές βοηθούν στην προστασία του οργανισμοί από χρόνιες νόσους, όμως κάθε μία λειτουργεί με διαφορετικό τρόπο. Γι’ αυτό, η καλύτερη προστασία επιτυγχάνεται με μία διατροφή που περιέχει όσο πιο πολλά χρώματα γίνεται. Tip: Το νερό στο οποίο βράζουν τα λαχανικά είναι πλούσιο σε βιταμίνες και σε άλλα θρεπτικά στοιχεία. Αντί να το πετάμε, το φυλάμε για σούπες ή άλλα φαγητά.
Αν έχετε χώρο, αγοράστε έναν καταψύκτη
Όταν βρείτε μία καλή πηγή για να ψωνίσετε κρέας αξίζει να αγοράσετε μεγάλη ποσότητα και να το αποθηκεύσετε στον καταψύκτη. Οι συσκευές αυτές είναι απρόσμενα φτηνές και εύκολες στη λειτουργία. Καθώς δεν ανοίγουν όλη την ώρα όπως το ψυγείο, δεν χάνουν την ψύξη τους και δεν καταναλώνουν πολλή ενέργεια. Από την άλλη, θα σας δώσουν τη δυνατότητα να αποθηκεύσετε φρέσκες τροφές, όπως τοματοχυμός ή χυμός λεμόνι, που θα ετοιμάσετε μόνη σας όταν τα προϊόντα θα είναι στην εποχή τους. Tip: Η κατάψυξη δεν μειώνει σημαντικά τη θρεπτική τους αξίας.
Τρώτε τα φαγητά που έχουν προηγουμένως ζυμωθεί από μύκητες
Πολλές παραδοσιακές κουλτούρες «ορκίζονται» στη θρεπτική αξία των τροφών που έχουν υποστεί ζύμωση όπως το γιαούρτι, το ξινόγαλα, το ξινό λάχανο, η σος σόγια και η μουσταλευριά. Η ζύμωση τα κάνει πλούσια σε βιταμίνη Β12, μία θρεπτική ουσία που δεν παράγεται από τα φυτά παρά μόνο από τους μικροοργανισμούς που συμμετέχουν σε βιολογικές διαδικασίες. Tip: Περιέχουν επιπλέον προβιοτικά, δηλαδή τα ωφέλιμα βακτήρια που είναι απαραίτητα για την καλή λειτουργία του εντέρου και του ανοσοποιητικού συστήματος.
Προτιμάτε τα προϊόντα με όλα τους τα λιπαρά
Εδώ και δεκαετίες τρώμε προϊόντα με χαμηλά λιπαρά αλλά το μόνο που έχουμε καταφέρει είναι να παχαίνουμε. Από τότε που κυκλοφόρησαν τα πρώτα low-fat στις ΗΠΑ, οι Αμερικάνοι καταναλώνουν 500 επιπλέον θερμίδες τη μέρα. Το αποτέλεσμα είναι οι άντρες να είναι κατά μέσο όρο επτάμισι κιλά βαρύτεροι απ’ ότι στη δεκαετία του 70 και οι γυναίκες κατά οκτώμισι κιλά. Γιατί; Η απομάκρυνση των λιπαρών από τα φαγητά δεν τα κάνει απαραίτητα λιγότερο παχυντικά. Σε πολλά από αυτά ενισχύονται τα σάκχαρα ώστε να γίνονται πιο νόστιμα και να εξισορροπήσουν έτσι την έλλειψη λίπους. Από την άλλη, έχουμε την τάση να καταναλώνουμε μεγαλύτερες ποσότητες από τα άπαχα προϊόντα. Tip: Είμαστε πιο ασφαλείς όταν τρώμε την «αληθινή» τροφή και αποφεύγουμε αυτές που έχουν υποστεί επεξεργασίες.
Τρώτε όσο τζανκ θέλετε, αρκεί να το μαγειρεύετε μόνη
Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα να τρώτε γλυκά, παγωτά και τηγανητές πατάτες, αρκεί να τα ετοιμάζετε εσείς η ίδια. Όχι μόνο επειδή έτσι θα ελέγχετε τις πρώτες ύλες και τη διαδικασία της παραγωγής αλλά κυρίως γιατί δεν θα μπορείτε να το κάνετε πολύ συχνά. Με αυτόν τον τρόπο ξεπερνάτε το κυριότερο πρόβλημα με τα έτοιμα φαγητά και γλυκά: είναι τόσο εύκολο να τα προμηθευτούμε ώστε καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες. Tip: Αν περιοριστεί κανείς μόνο σε αυτά που μαγειρεύει ο ίδιος, το πιθανότερο είναι ότι δεν θα μπορεί να ετοιμάζει κάθε μέρα τζανκ.
Τρώτε σαν τους Γάλλους. Ή τους Ιάπωνες. Ή τους Ιταλούς. Ή τους Έλληνες.
Οι λαοί που τρέφονται σύμφωνα με τους κανόνες μίας παραδοσιακής διατροφής είναι σε γενικές γραμμές πιο υγιείς από εκείνους που ακολουθούν τη δυτική κουλτούρα με τις επεξεργασμένες τροφές. Οποιαδήποτε παραδοσιακή διατροφή θα έχει το ίδιο αποτέλεσμα αφού, αν δεν ήταν υγιεινή, το έθνος που την εφαρμόζει θα είχε εξαφανιστεί. Η αλήθεια είναι, βέβαια, ότι μερικές από αυτές είναι πιο νόστιμες από τις άλλες και ότι πιο εύκολα μπορούμε να ακολουθήσουμε τη διατροφή των Ιταλών παρά των Εσκιμώων. Tip: Όταν εφαρμόζουμε μία παραδοσιακή διατροφή πρέπει να προσέχουμε όχι μόνο τι τρώει αλλά και πώς το τρώει ο λαός. Στην περίπτωση για παράδειγμα των Γάλλων, το πιο σημαντικό δεν είναι το περιεχόμενο των πιάτων (με κορεσμένα λιπαρά και άσπρο αλεύρι) αλλά η συμπεριφορά στο τραπέζι: σερβίρουν μικρές μερίδες, συνδυάζουν το γεύμα με την κοινωνικότητα, δεν ξαναγεμίζουν το πιάτο και δεν τσιμπολογούν μετά από αυτό.
Τρώτε γεύματα
Όσο κι αν θεωρείται αυτονόητο, στην πραγματικότητα τα γεύματα έχουν καταργηθεί. Η ημερήσια πρόσληψη θερμίδων προέρχεται περισσότερο από σνακ παρά από κανονικά γεύματα. Οι κοινωνιολόγοι και οι ερευνητές αγοράς που μελετούν τις διατροφικές συνήθειες του δυτικού κόσμου, δεν μετρούν πια αυτό που τρώμε σε γεύματα αλλά σε «ευκαιρίες για φαγητό» οι οποίες εκτείνονται σε όλη τη διάρκεια της μέρας: στο γραφείο, μπροστά στο κομπιούτερ, στο αυτοκίνητο, στην τηλεόραση, παντού. Έχει, μάλιστα, βρεθεί ότι στην Αμερική το 1/5 της κατανάλωσης γίνεται μέσα στο αυτοκίνητο. Αυτού του είδους η διατροφή επιβαρύνει τον οργανισμό με πολλές θερμίδες που δεν χρειάζεται και πολλές επεξεργασμένες τροφές. Η συμβουλή είναι να οργανώνετε το φαγητό σε γεύματα και να αποφεύγετε τα σνακ. Tip: Γευματίζετε σε τραπέζι και όχι στο γραφείο ή μπροστά στην τηλεόραση γιατί εκεί η προσοχή διασπάται και κινδυνεύετε να φάτε περισσότερο απ’ όσο χρειάζεστε.
Γευματίζετε με παρέα
Στο food marketing είναι γνωστό πως οι άνθρωποι πρέπει να ωθούνται να τρώνε μόνοι για να τρώνε περισσότερο. Στην πραγματική ζωή πρέπει να προσπαθούμε για το ακριβώς αντίθετο. Η παρουσία των φίλων ή των συγγενών στο τραπέζι μας αποτρέπει από το να υπερβάλουμε και να φερόμαστε λαίμαργα. Συγχρόνως, η κουβέντα μάς κάνει να τρώμε πιο αργά, οπότε δίνουμε στον εαυτό μας το χρόνο να απορροφήσει τις τροφές. Tip: Η ομαδικότητα κάνει τη διαφορά. Όταν τρώμε με παρέα προβιβάζουμε το φαγητό από απλή βιολογική διαδικασία τροφοδοσίας με καύσιμα σε μία αληθινή ιεροτελεστία της καθημερινής ζωής.
Παραβαίνετε τους κανόνες μια στο τόσο
Η εμμονή στις διατροφικές οδηγίες, όσο σωστές κι αν είναι, κάνει κακό στην ευτυχία και πιθανότατα και στην υγεία. Η εμπειρία των περασμένων δεκαετιών ότι οι δίαιτες και η υπερβολική ενασχόληση με τη διατροφή δεν μας έχει κάνει ούτε πιο αδύνατους ούτε και πιο υγιείς. Είναι πιο σημαντικό να αναπτύξουμε μία χαλαρή σχέση με το φαγητό. Tip: Για τη διατροφή ισχύει ότι «όλα πρέπει να τα κάνουμε με μέτρο». Και, όπως έλεγε ο Όσκαρ Ουαΐλντ, «ακόμη και το μέτρο πρέπει να το χρησιμοποιούμε με μέτρο».
marieclaire
